Grote stroomstoring in Drenthe door uitval transformator in Beilen

Op vrijdagavond 21 november 2025, precies om 18:15 uur, viel het licht in bijna 20.000 huishoudens in Drenthe uit — niet door een storm, niet door een bouwwerk, maar door een enkele defecte Enexis Netbeheer transformator in Beilen. De storing, een van de grootste van het jaar in de provincie, trof 1.420 postcodes en liet dorpen zoals Hoogeveen, Roden, Schoonebeek en Smilde in duisternis zweven. De oorzaak? Een component die de spanning van 110 kV naar 10 kV verlaagt, faalde zonder waarschuwing. Enexis, het netbeheerbedrijf dat verantwoordelijk is voor het elektriciteits- en gasnet in het noorden en oosten van Nederland, stelde direct technici op pad. De hersteltijd werd aangekondigd voor 20:15 uur. En het gebeurde. Bijna twee uur na de uitval was de stroom weer aan. Maar wat er precies misging? Dat blijft een raadsel.

Het moment dat het licht uitviel

Het was een gewone vrijdagavond. Kinderen kwamen thuis van de voetbaltraining, ouders zetten de kookplaat aan, en in de huizen van Drenthe begon de avondroutine. Toen, zonder waarschuwing, viel het licht uit. Op sociale media explodeerde het: #stroomuitvalbeilen, #geenlichtindrenthe. Binnen minuten waren duizenden mensen zonder elektriciteit. Sommigen hadden hun warme maaltijd nog niet op tafel. Andere hadden hun kinderen net in bed gelegd. De spanning in de lucht was niet alleen elektrisch — het was ook menselijk.

De oorzaak lag in een transformator op het 110 kV-station van Enexis Netbeheer in Beilen. Deze installatie is een knooppunt in het netwerk dat elektriciteit van de hoogspanningsleidingen naar de lokale distributie leidt. Als deze stap-down transformer faalt, dan valt het hele gebied eronder. Enexis beschreef het in haar systeem als: "Een Trafo die de hoogspanning van 110 kV naar 10 kV omzet viel op dat moment uit." Geen overbelasting. Geen sabotage. Geen wind of sneeuw. Simpelweg: techniek die het begaf.

Wie is Enexis Netbeheer — en waarom is dit zo belangrijk?

Enexis Netbeheer is geen naam die vaak in het nieuws komt. Maar het bedrijf, met hoofdkantoor in Arnhem, beheert het elektriciteits- en gasnet voor 3,5 miljoen aansluitingen en 2,4 miljoen gasaansluitingen. Het gebied: Drenthe, Friesland, Groningen, Gelderland, Overijssel en Flevoland. Dat is bijna de helft van Nederland. En hun infrastructuur — de kabels, de transformators, de schakelcentrales — is de onzichtbare aders van het land. Als een transformator in Beilen faalt, dan voelt dat in Dwingeloo, in Elp, in Schoonloo. Het is een voorbeeld van hoe kwetsbaar ons energienetwerk is, ook in een rijk land als Nederland.

Deze storing was niet de eerste. Op 9 november 2025 was er al een kleinere storing in Beilen, waarbij 64 postcodes tijdelijk zonder stroom zaten. Maar die was beperkt, kort en technisch verschillend. Deze keer? Groter, dieper, onverwachts. Enexis had geen melding van een defecte component. Geen waarschuwing. Geen voorspelling. Dat maakt het nog onrustiger.

"Het blijft techniek. We gaan onderzoek doen, maar of we echt achter de oorzaak komen, betwijfel ik."

De woorden van Maartje Vermeer, woordvoerster van Enexis Netbeheer, zijn opvallend eerlijk. Ze zegt niet: "We weten wat er gebeurd is." Ze zegt: "Het blijft techniek." Dat is een ongemakkelijke waarheid. In een tijd waarin we denken dat alles te meten, te controleren en te voorspellen is, blijft een transformator een mechanisch systeem met een complexe interne werking — en soms, gewoon, breekt iets. Zonder duidelijke oorzaak. Zonder foutmelding. Zonder herkenbaar patroon.

De hersteltijd van twee uur was goed. Sneller dan gemiddeld. Enexis heeft een beleid: als de stroom langer dan vier uur uitvalt, krijg je automatisch een vergoeding voor netkosten. Dit keer niet nodig. Maar de frustratie zit niet in de duur — het zit in de onvoorspelbaarheid. Mensen willen geen perfecte infrastructuur. Ze willen een voorspelbare. Een betrouwbare. En dat is nu in vraag.

Wat betekent dit voor de toekomst?

Deze storing is een waarschuwing. Niet omdat het groot was — maar omdat het zo makkelijk kon gebeuren. De transformator in Beilen is geen oude, verouderde machine. Het is een onderdeel van een modern netwerk. En toch: één component, één defect, en duizenden mensen zitten in het donker. Dat is geen probleem van de toekomst. Dat is een probleem van nu.

De Nederlandse energietransitie — met meer zon, meer wind, meer elektrische auto’s — verhoogt de belasting op dit netwerk. Meer stroom moet vaker en sneller worden verdeeld. Meer pieken. Meer spanning. Meer kans op uitval. Enexis heeft al jaren lang geïnvesteerd in digitale monitoring en automatische herstelprocedures. Maar soms, als de techniek het begift, dan is er geen software die dat kan voorkomen. Dan moet een monteur met een multimeter en een lichtbak naar de transformator.

Wat komt er nu?

Enexis heeft aangekondigd dat er een technisch onderzoek wordt opgezet. Maar dat duurt maanden. En zelfs dan is het onwaarschijnlijk dat er een duidelijke oorzaak wordt gevonden. Dat is niet ongebruikelijk in de energiewereld. Veel storingen blijven "onbekende oorzaken" — technisch gezien "anomalieën". De uitdaging is niet alleen het herstellen van de stroom, maar het herstellen van het vertrouwen.

De gemeenten in Drenthe, van Hoogeveen tot Schoonloo, hebben hun noodplan ingezet: openbare gebouwen met reservestroom, warme ruimtes voor kwetsbare burgers, en informatie via lokale radio. Dat is goed. Maar het is ook een teken: we zijn nog steeds afhankelijk van fysieke onderdelen die, op een vrijdagavond, plotseling stoppen.

Frequently Asked Questions